Trĩ là bệnh khá phổ biến trong cuộc sống hiện nay. Tuy trĩ không khó chữa nhưng vì ở vị trí "khó nói" nên rất nhiều người đã chọn âm thầm chịu đựng, để lâu gây ra nhiều biến chứng cho sức khỏe và ảnh hưởng đến đời sống sinh hoạt hàng ngày. Vậy nên chúng ta cần có cái nhìn đúng đắn hơn về trĩ để có các phương pháp khắc phục kịp thời, tránh khiến trĩ trở nên trầm trọng hơn.
Bệnh trĩ là gì?
Bệnh trĩ xảy ra khi có sự co dãn quá mức của các đám rối tĩnh mạch trĩ hay còn gọi là sự phình giãn tĩnh mạch ở các mô xung quanh hậu môn. Trong trạng thái bình thường, đám rối tĩnh mạch nằm dưới lớp niêm mạc được các mô nâng đỡ.
Bệnh trĩ xảy ra do phình giãn tĩnh mạch hậu môn
Tình trạng gia tăng áp lực thường xuyên tại mô cùng với ứ máu liên tục khiến mô bị phồng lên do viêm hoặc sưng thì gọi là trĩ. Các búi trĩ bị đẩy vào lòng ống hậu môn và ở yên đó. Tuổi tác các lớn khiến cho,cấu trúc mô liên kết nâng đỡ suy yếu, dẫn tới việc các búi trĩ tụt dần ra khỏi hậu môn, tạo thành trĩ nội sa.
Phân loại trĩ
Trĩ chủ yếu được phân làm hai loại là trĩ nội và trĩ ngoại
Trĩ ngoại
Búi trĩ xuất phát từ dưới đường hậu môn-trực tràng (đường lược) được gọi là trĩ ngoại. Búi trĩ ngoại được phủ bởi lớp biểu mô vảy nằm dưới lớp da quanh hậu môn.
Trĩ nội
Búi trĩ xuất phát phía trên đường hậu môn-trực tràng thì gọi là trĩ nội. Bao phủ búi trĩ nội là niêm mạc và lớp biểu mô chuyển tiếp.
Phân độ bệnh trĩ thường dựa vào sự tiến triển của búi trĩ còn nằm trong hậu môn hay đã sa ra ngoài
Độ 1: Búi trĩ nằm hoàn toàn trong ống hậu môn.
Độ 2: Bình thường búi trĩ nằm trong ống hậu môn. Khi rặn đi cầu thì búi trĩ lòi một chút ra ngoài, đi cầu xong búi trĩ tự thụt vào trong.
Độ 3: Khi đi vệ sinh hay chỉ cần ngồi xổm, đi lại nhiều hoặc làm việc nặng thì búi trĩ sẽ sa ra ngoài. Cần nằm nghỉ một lúc hoặc dùng tay đẩy vào thì búi trĩ mới tụt vào trong.
Độ 4: Búi trĩ thường xuyên ở ngoài ống hậu môn.
Trĩ thường được phân thành trĩ nội và trĩ ngoại với những biểu hiện khác nhau
Nguyên nhân gây bệnh trĩ
Do các tĩnh mạch quanh hậu môn bị co giãn quá mức vì áp lực, phồng lên và sung huyết gây nên trĩ. Búi trĩ phát triển do áp lực tăng ở dưới trực tràng do:
- Dùng sức rặn nhiều mỗi khi đi ngoài
- Thói quen ngồi quá lâu, đặc biệt là trên bồn cầu gây áp lực lên tĩnh mạch hậu môn
- Tiêu chảy hoặc táo bón mãn tính
- Mang thai hoặc béo phì
- Giao hợp qua đường hậu môn
- Chế độ dinh dưỡng nghèo chất xơ
- Theo thời gian cấu trúc mô nâng đỡ tĩnh mạch ở trực tràng và hậu môn bị lỏng lẻo nên bệnh trĩ gia tăng theo tuổi tác.
Dấu hiệu và triệu chứng bệnh trĩ
Dấu hiệu bệnh trĩ
- Chảy máu không kèm đau khi đi cầu: Có một lượng máu đỏ tươi trên giấy vệ sinh hoặc bồn cầu là dấu hiệu sớm nhất và thường gặp nhất của trĩ. Càng về sau, máu chảy thành tia hoặc giọt khi rặn nhiều hoặc nặng hơn là ngồi xổm cũng có thể chảy máu.
- Ngứa hoặc kích thích vùng hậu môn: Dịch nhầy từ sự bài tiết của niêm mạc ống hậu môn gây ngứa ngáy.
- Đau hoặc khó chịu: Biểu hiện bắt đầu từ không đau, đau ít cho đến đau nhiều do hậu môn bị nứt, tắc hoặc nghẹt.
- Sưng vùng quanh hậu môn: Có khối nhô lên ở vùng xung quanh hậu môn, có thể rát hoặc đau (đây có thể là khối huyết tại búi trĩ).
Có nhiều dấu hiệu nhận biết bệnh trĩ
Triệu chứng bệnh trĩ
Trĩ ngoại thường có các triệu chứng khó chịu nhất, Vì vùng da trên búi trĩ bị kích thích và loét ra. Nếu có máu đông hình thành bên trong búi trĩ ngoại thì có thể xuất hiện những cơn đau đột ngột và nghiêm trọng. Người bệnh có thể thấy một khối nhô lên quanh hậu môn gây ngứa hoặc rát.
Trĩ nội không gây đau ngay cả khi chảy máu. Người bệnh thấy máu trên giấy hoặc bồn cầu khi đi vệ sinh. Búi trĩ không nhìn thấy hoặc cảm nhận được và ít khi gây khó chịu. Trĩ nội khi sa ra khỏi hậu môn tạo thành trĩ nội sa. Trĩ nội sa là trường hợp nghiêm trọng hơn vì nó hấp thu một lượng nhỏ chất nhầy và chất thải, gây ra ngứa, đau rát. Nếu như liên tục lau để giảm ngứa có thể khiến bệnh nặng hơn.
Khắc phục bệnh trĩ
Khi bạn đã nhận thấy những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh trĩ, có thể khắc phục bằng những cách như sau:
Trị nội khoa
- Phương pháp điều trị tốt nhất và hữu hiệu nhất cho trĩ xuất huyết là ăn thật nhiều chất xơ trong khẩu phần ăn hàng ngày, hạn chế các chất kích thích như rượu, ớt. Tránh hoạt động quá mạnh, đứng hoặc ngồi quá lâu trong ngày. Thay đổi thói quen khi đi vệ sinh như không đi quá lâu, đi ngay khi có nhu cầu... để tránh táo bón.
- Ngâm hậu môn trong nước ấm để cải thiện các triệu chứng
- Dùng các loại kem bôi, viên nhét tại chỗ hoặc các loại viên uống để hỗ trợ tuần hoàn tĩnh mạch. Có thể kể đến như Titanoreine làm giảm cảm giác ngứa và khó chịu do trĩ, viên đặt chữ A của Nhật bản làm co các búi trĩ và giảm các cơn đau rát... và một số loại viên uống hỗ trợ trị trĩ như viên uống Trĩ Medi Happy, viên uống BoniVein của Canada, viên uống Naticura Hem Control của Mỹ...
Trị ngoại khoa
Sử dụng các thủ thuật, phẫu thuật ngoại khoa để trị trĩ. Các phương pháp được áp dụng nhiều nhất gồm có thắt búi trĩ bằng dây thun, chích xơ búi trĩ, phẫu thuật Longo, phẫu thuật cắt trĩ ngoại, phương pháp khâu triệt mạch THD, cắt trĩ bằng các phương pháp Miligan Morgan, Ferguson, White Head...
Một trong những cách điều trị trĩ ngoại khoa
Điều trị ngoại khoa bằng phẫu thuật là phương pháp trị trĩ triệt để với hiệu quả cao, ít tái phát, chữa được mọi loại trĩ. Tuy nhiên hậu môn tập trung rất nhiều dây thần kinh nên thủ thuật phẫu thuật cắt trĩ thường gây ra rất nhiều đau đớn cho người bệnh.
Phòng ngừa bệnh trĩ
Cách tốt nhất để phòng trĩ là giữ phân mềm để chúng dễ dàng đi qua hậu môn với những phương pháp sau:
Bổ sung bằng thực phẩm
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ như trái cây, rau củ và các loại ngũ cốc nguyên cám như yến mạch, lúa mì, lúa mạch, ngô, gạo lứt... để làm mềm phân và tránh xì hơi quá mức.
Ăn nhiều thực phẩm giàu chất xơ để tránh bị trĩ
Uống nhiều nước
Một ngày uống khoảng 6-8 ly nước và uống thêm các loại nước khác như nước ép trái cây, sữa... và tránh xa rượu.
Bổ sung chất xơ
Hầu hết chúng ta đều không bổ sung đủ chất xơ khuyến cáo là khoảng 25gram mỗi ngày với phụ nữ và 38gram mỗi ngày với nam giới. Các chất xơ không kê đơn giúp cải thiện các triệu chứng trĩ, giảm chảy máu từ búi trĩ đồng thời giúp phân mềm hơn, đi cầu đều mỗi ngày. Lưu ý khi dùng chất xơ bổ sung là cần uống đủ nước mỗi ngày. Nếu như bạn uống ít hơn 8 cốc nước hoặc các chất lỏng khác mỗi ngày thì khả năng cao các chất xơ này có thể ứ đọng gây táo bón, làm tình trạng nặng hơn.
Không rặn mạnh khi đi cầu
Cố rặn khi đi ngoài tạo áp lực lên tĩnh mạch ở trực tràng dưới. Điều này khiến cho búi trĩ phình to và chảy máu.
Không nhịn đi cầu
Đi cầu ngay khi có cảm giác muốn đi. Nếu nhịn thì niêm mạc trực tràng sẽ hấp thu nước trong phân ứ đọng khiến phân khô, cứng và khó đi cầu hơn.
Tập thể dục
Duy trì chế độ tập luyện mỗi ngày giúp ngăn ngừa táo bón, giảm áp lực lên thành tĩnh mạch. Đây là điều hay xảy ra khi đứng hoặc ngồi quá lâu.
Tránh ngồi lâu
Chúng ta thường có thói quen đem điện thoại vào sử dụng khi đi vệ sinh nhưng việc ngồi quá lâu, đặc biệt là ngồi trên bồn cầu làm tăng áp lực lên tĩnh mạch ở hậu môn gây trĩ.
Nên phòng trĩ ngay từ bây giờ để bảo vệ sức khỏe
Trên đây, Khỏe Là Hạnh Phúc đã cung cấp những thông tin về bệnh trĩ cũng như cách phòng ngừa và khắc phục. Chỉ cần để ý và điều hòa lại chế độ sinh hoạt hàng ngày là chúng ta hoàn toàn có thể phòng trĩ.
Tuy nhiên nếu như có các triệu chứng trĩ nặng thì bạn cũng không nên tự trị mà hãy nhờ đến sự tư vấn của các chuyên gia y tế, tránh những biến chứng nguy hiểm hơn. Trĩ cũng có thể là triệu chứng của một số loại bệnh nguy hiểm khác nên bạn cần hết sức lưu ý. Phát hiện sớm và khắc phục sớm sẽ mang lại hiệu quả cao.
>>> Xem thêm: Nguyên nhân và triệu chứng đau dạ dày ai cũng nên biết
Bình luận
Bài viết liên quan