Vai trò của vitamin A
Vitamin A có vai trò quan trọng đối với cơ thể
Vitamin A là một vi chất dinh dưỡng có vai trò quan trọng trong quá trình tăng trưởng ở trẻ em, giúp trẻ phát triển một cách bình thường. Ngoài ra vitamin A còn tham gia vào chức năng nhìn của mắt, giúp mắt thích nghi một cách tự nhiên và nhìn được trong điều kiện ánh sáng yếu.
Thiếu vitamin A con người dễ bị "quáng gà" là hiện tượng mắt không nhìn thấy khi trời nhá nhem tối. Vitamin A rất cần thiết cho việc bảo vệ các biểu mô giác mạc mắt hay biểu mô dưới da, tuyến nước bọt, khí quản, ruột non... Khi thiếu vitamin A, các tế bào biểu mô này sẽ bị tổn thương, giảm sức đề kháng từ đó tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.
Vitamin A tham gia vào quá trình miễn dịch cơ thể, tăng khả năng đề kháng của cơ thể với bệnh tật. Thiếu vitamin A ở trẻ nhỏ khiến trẻ dễ nhiễm bệnh, nhiễm khuẩn hơn và thời gian lành bệnh cũng lâu hơn.
Dấu hiệu cơ thể thiếu vitamin A
Suy giảm thị lực
Thiếu vitamin A, thị lực bạn sẽ suy giảm nhất là trong điều kiện ánh sáng không tốt
Vitamin A cần thiết cho quá trình tổng hợp một sắc tố trong võng mạc. Sắc tố này tạo điều kiện để mắt thích ứng một cách tự nhiên với điều kiện ánh sáng không đủ. Khi thiếu vitamin A bạn sẽ khó nhìn khi trời tối, dân gian gọi là "quáng gà". Quáng gà là dấu hiệu thiếu vitamin A đầu tiên của cơ thể.
Thiếu vitamin A dẫn đến khô mắt, ảnh hưởng đến sự bài tiết của tuyến lệ. Hiện tượng khô mắt khiến mắt không có độ ẩm tự nhiên, không thể loại bỏ vi khuẩn hay dị vật ra khỏi mắt. Khô mắt nếu không được giải quyết kịp thời hoàn toàn có thể dẫn tới mù lòa.
Vấn đề về đường hô hấp
Thiếu vitamin A ảnh hưởng đến sự hoạt động bình thường của đường hô hấp. Dấu hiệu là các lớp lót mũi, họng, phế quản, khí quản trở nên khô ráp. Việc này sẽ khiến cho hệ thống hô hấp dễ bị nhiễm khuẩn, dễ bị các bệnh nhiễm trùng đường hô hấp.
Vấn đề về da
Mụn mọc ở tay có thể là dấu hiệu cơ thể thiếu vitamin A
Thay đổi kết cấu da cũng là một trong những dấu hiệu thiếu vitamin A phổ biến. Da bị khô, có thể bong vảy khi thiếu vitamin A. Ngoài ra còn có thể gây nên chàm và có mụn ở nhiều vùng khác nhau như lưng, vai, đùi, cánh tay... do sự tắc nghẽn của tuyến mồ hôi.
Vấn đề về hệ thống sinh sản đối với phụ nữ
Thiếu vitamin A gây nên những vấn đề nghiêm trọng trong cơ quan sinh sản nữ. Các dấu hiệu thường gặp trong trường hợp này đó là viêm âm đạo, sừng hóa bể thận, ống dẫn trứng, tử cung, bàng quang và những bộ phận khác của đường sinh dục.
Đây là trường hợp nghiêm trọng cần giải quyết sớm vì nếu để lâu thì có thể dẫn tới vô sinh. Không những vậy, nếu người mẹ không nhận đủ vitamin A khi mang thai sẽ dễ dẫn đến sảy thai hoặc trẻ bị dị tật.
Khả năng chữa lành vết thương kém
Vitamin A giúp khả năng chữa lành vết thương của cơ thể tốt hơn
Vết thương lâu lành sau chấn thương hoặc phẫu thuật có liên quan đến nồng độ vitamin A trong cơ thể. Vitamin A thúc đẩy tạo collagen, một chất quan trọng trong tái tạo da. Vitamin A có khả năng tăng cường điều trị cho da giúp các vết thương trên cơ thể nhanh lành hơn.
Nguyên nhân cơ thể thiếu vitamin A
Do khẩu phần ăn thiếu hụt vitamin A
Thực đơn không có thực phẩm chứa vitamin A là nguyên nhân chính khiến cơ thể thiếu loại vitamin này
Cơ thể không tự tổng hợp được vitamin A mà cần phải bổ sung hàng ngày bằng thực phẩm. Nguyên nhân chính dẫn đến cơ thể thiếu vitamin A là do chế độ ăn uống thiếu hụt vitamin A và Beta-carotene, một tiền chất của vitamin A. Ngoài ra việc khẩu phần ăn thiếu chất béo cũng là nguyên nhân gây thiếu vitamin A vì đây là vitamin tan trong chất béo. Nên bổ sung thực phẩm giàu vitamin A trong bữa ăn để hấp thụ tốt hơn.
Trẻ em thiếu vitamin A thường do nguyên nhân không được bú sữa mẹ đầy đủ. Vì sữa mẹ là nguồn vitamin A rất quan trọng nên trẻ không được bú mẹ rất dễ thiếu vitamin A.
Do cơ thể bị các bệnh nhiễm khuẩn và kí sinh trùng
Một số bệnh liên quan đến việc thiếu hụt vitamin A trong cơ thể như: Sởi, viêm đường hô hấp, tiêu chảy và nhiễm giun sán nặng, nhất là giun đũa. Khi mắc sởi, virus sởi tác động vào hệ thống niêm mạc nên nhu cầu vitamin A của cơ thể tăng để bảo vệ.
Khi sởi biến chứng nặng có thể dẫn tới suy dinh dưỡng toàn thân. Tiêu chảy cấp và viêm đường hô hấp giảm hấp thu vitamin A. Bệnh nhiễm kí sinh trùng đường ruột như nhiễm giun đũa cũng làm khả năng hấp thu vitamin A giảm.
Suy dinh dưỡng
Đối với trẻ em, khi trẻ bị suy dinh dưỡng sẽ kèm theo thiếu vitamin A. Việc thiếu hụt protein ảnh hưởng đến việc chuyển hóa, vận chuyển và sử dụng vitamin A trong cơ thể. Ngoài ra một số vi chất như kẽm là chất giúp vận chuyển vitamin A từ gan đến võng mạc, tạo ra các sắc tố bảo vệ mắt nên thiếu kẽm cũng sẽ ảnh hưởng tới vận chuyển, chuyển hóa vitamin A trong cơ thể
Cách phòng ngừa thiếu vitamin A
Bổ sung vitamin A qua thực phẩm hàng ngày
Bổ sung vitamin A bằng cách ăn các loại thức ăn giàu vitamin A
Bổ sung các loại thực phẩm chứa nhiều vitamin A vào khẩu phần ăn hàng ngày chính là cách hiệu quả nhất để ngăn ngừa thiếu vitamin A. Một số thực phẩm giàu vitamin A có thể kể đến như gan, cà rốt, khoai lang, bí ngô, cà chua, ớt chuông đỏ, cần tây, cá và các sản phẩm từ sữa. Một số loại rau xanh có hàm lượng carotene cao như rau muống, xà lách, rau ngót, rau dền...
Đối với trẻ em, nên nuôi con bằng sữa mẹ trong những năm tháng đầu đời. Vì sữa mẹ là nguồn cung cấp vitamin A tốt nhất cho trẻ nhỏ. Đồng thời mẹ có thể cho bé uống vitamin A định kì theo hướng dẫn của bác sĩ, cho bé ăn kèm các loại thực phẩm giàu vitamin A trong thực đơn dinh dưỡng hàng ngày. Thức ăn cũng cần có đủ chất béo như các loại dầu để hỗ trợ hấp thu vitamin A một cách hiệu quả.
Phòng chống các bệnh nhiễm khuẩn
Đây là việc làm có ý nghĩa rất quan trọng trong việc phòng chống thiếu vitamin A. Các bệnh nhiễm trùng như sởi có ảnh hưởng đặc biệt nghiêm trọng tới trẻ nhỏ, nhất là trẻ thiếu vitamin A và có tác động tiêu cực tới mắt. Công tác phòng chống các bệnh thiếu dinh dưỡng và nhiễm khuẩn cũng cần được tiến hành song song với việc ngăn ngừa thiếu vitamin A. Ngoài ra cũng cần quan tâm đến việc cải thiện tình trạng vitamin A ở người mẹ.
Tăng cường vitamin A trong thực phẩm
Giải pháp tăng cường vitamin A trong thực phẩm là giải pháp lâu dài phòng chống thiếu vi chất dinh dưỡng của nhiều quốc gia. Giải pháp này đã thành công ở rất nhiều nước như tăng cường vitamin A vào đường ở các nước Trung Mỹ, trong dầu ăn ở Indonesia, Philippines và thức ăn nhanh, mì ăn liền ở Thái Lan. Việt Nam cũng đã có những nghiên cứu thử nghiệm trong việc tăng cường vitamin A vào một số loại thực phẩm như bột mỳ, đường và bột dinh dưỡng cho trẻ em để cải thiện nồng độ vitamin A trong cơ thể.
Trên đây là những điều cần biết về tầm quan trọng của vitamin A, nguyên nhân cũng như dấu hiệu cơ thể thiếu vitamin A và cách phòng ngừa đúng đắn để mỗi người trong chúng ta có cách bổ sung hợp lý nhất.
Bình luận
Bài viết liên quan