Nhận diện biến chứng tiểu đường cực kỳ nguy hiểm mà bạn cần biết

Những người bị đái tháo đường có nguy cơ bị biến chứng tiểu đường nghiêm trọng và khó lường. Các biến chứng cần được phát hiện sớm và điều trị để không gây nguy hiểm cho người bệnh.

Biến chứng của bệnh tiểu đường

Biến chứng tiểu đường là tên gọi chung cho những tốn thương do bệnh tiểu đường gây ra ở mạch máu. Tình trạng đường huyết tăng cao kéo dài khiến cơ thể bị stress oxy hóa và viêm mãn tính. Lúc này các mạch máu bị tổn thương dẫn đến việc gián đoạn quá trình truyền dẫn các tín hiệu thần kinh từ não bộ đến các cơ quan trong cơ thể. Các cơ quan thiếu máu nuôi dưỡng dẫn đến suy yếu và biểu hiện ra thành các dạng biến chứng của tiểu đường.

Tiểu đường type 3 hay còn gọi là bệnh tiểu đường não chỉ xảy ra do tổn thương tụy do viêm mãn tính khi não bộ không sản xuất đủ insulin ở những người đã mắc một trong hai bệnh tiểu đường type 1 hoặc type 2.

Các loại tiểu đường (đái tháo đường) thường gặp

Nhìn chung, biến chứng của tiểu đường type 1 và type 2 đều giống nhau tùy theo mức độ. Các biến chứng gồm có:

Biến chứng cấp tính

Hạ đường huyết

Hạ đường huyết là triệu chứng lượng đường trong máu giảm xuống dưới 3,6mmol/l một cách đột ngột. Đường huyết thấp xảy ra khi tiêm quá nhiều insulin, tập thể dục nhiều, uống nhiều rượu bia hoặc do ăn kiêng, ăn quá ít. Hạ đường thuyết thường gặp ở người bệnh tiểu đường type 1 đang được điều trị. Cần điều chỉnh insulin thích hợp để tránh hạ đường huyết. Các biến chứng của tiểu đường type 1 không được điều trị gồm có:

Nhiễm ketone máu

Glucose tăng cao trong máu khi không có đủ insulin. Cơ thể tìm cách tìm cách tạo ra năng lượng để sử dụng bằng cách phân hủy mỡ, quá trình phân hủy tạo nhiều acetone acid, ketone trong máu tăng và nước tiểu gây nhiễm cetone acid hay còn gọi là nhiễm ketone máu.

Xét nghiệm tầm soát bệnh tiểu đường

Tăng áp lực thẩm thấu

Áp lực thẩm thấu tăng cao do đường huyết tăng có thể dẫn tới hôn mê. Đây là biến chứng nguy hiểm cần được điều trị kịp thời để tránh dẫn tới hậu quả nghiêm trọng là tử vong.

Các biến chứng cấp có thể xảy ra ở bất cứ giai đoạn nào của bệnh, xảy ra một cách đột ngột và người bệnh thường hạ đường huyết nhiều hơn là tăng đường huyết. Để xử lý các  biến chứng cấp này người bệnh nhanh chóng ăn kẹo, bánh ngọt hoặc uống nửa ly trái cây và nghỉ ngơi, kiểm tra đường huyết sau 15 phút. Khi đường huyết trở lại bình thường bạn sẽ cảm thấy tỉnh táo hơn. Nếu biến chứng nặng hãy lập tức đi cấp cứu để được can thiệp, xử lý kịp thời.

Biến chứng mạn tính: Rối loạn cương dương, biến chứng mắt, chân, nhiễm trụng, biến chứng thần kinh, bệnh thận, tai biến...

Biến chứng mãn tính

Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về các loại biến tính mạn tính ở trên. Đây là những biến chứng do đường máu tăng cao mãn tính gây ra rối loạn chuyển hóa đường, đạm và chất béo âu dần gây tổn thương các cơ quan trên cơ thể.

Bệnh tiểu đường gây ra nhiều biến chứng mãn tính nguy hiểm

Biến chứng nhiễm trùng

Lượng đường trong máu cao dẫn đến cản trở lưu thông máu do mạch máu bị thu hẹp lại, khiến các vết thương trên cơ thể khó lành và dễ nhiễm trùng. Tiểu đường dẫn đến tê liệt dây thần kinh, khiến vết thương càng lở loét và nhiễm trùng nặng hơn. Người bệnh khi gặp biến chứng nhiễm trùng thường mất một khoảng thời gian dài vết thương mới có thể chữa khỏi được.

Biến chứng tiểu đường ở chân

Đây là biến chứng gắn liền với biến chứng nhiễm trùng khi người bệnh tổn thương thần kinh. Biến chứng ở chân rất nguy hiểm, dù chỉ với vết thương nhỏ cũng có thể dẫn đến đoạn chi. Các biến chứng ở trên có thể kể đến đó là:

• Chai cứng chân

Biểu hiện xảy ra ở đầu xương bàn chân, da dày, màu vàng, sờ có cảm giác cộm nhưng bóp không thấy đau. Chai cứng chân nếu không đường cắt tỉa hoặc làm cho mềm lại thì sẽ dần dầy lên rồi vỡ ra, tạo thành vết loét.

• Vấn đề về da

Khi bị tiểu đường, các dây thần kinh chi phối khiến cho tuyến bài tiết mồ hôi tại chân bị hư hại, làm một số vùng da chân bị khô và dễ nứt nẻ.

• Loét chân

Vùng da dưới ngón chân cái và mu bàn chân là khu vực dễ bị loét chân nhất do mang giày chật lâu ngày. Tiểu đường dẫn đến loét chân cần được phát hiện và điều trị kịp thời tránh nhiễm trùng nặng, thậm chí là đoạn chi.

Loét chân là biến chứng thường gặp ở người bệnh tiểu đường

• Tuần hoàn máu kém

Do các mạch máu ở chân và bàn chân bị hẹp, bị cứng lại khiến tuần hoàn máu bị ảnh hưởng.

• Đoạn chi

Hậu quả nghiêm trọng và nguy hiểm nhất của bệnh lý bàn chân là đoạn chi. Do loét chi ở người tiểu đường thường rất khó lành lại, dễ nhiễm trùng và lan rộng nên phải cắt cụt chân. Một số trường hợp dù chỉ bị nhiễm trùng chân nhưng phải cắt đến gối vì động mạch bị tắc ở đùi hoặc cẳng chân.

Biến chứng tiểu đường ở mắt

Bệnh tiểu đường gây nên biến chứng nguy hiểm ở mắt. Biến chứng mắt của bệnh tiểu đường gồm có đục thủy tinh thể (cườm khô), glaucoma (cườm nước), bệnh võng mạc tiểu đường (bệnh thường gặp nhất). Bệnh võng mạc do biến chứng tiểu đường dễ gây mù mắt và khó phát hiện và chỉ biết khi thị giác bị ảnh hưởng. Có đến 90% người bị tiểu đường lâu trên 10 năm bị biến chứng võng mạc mắt và 59% trong số này có khả năng mù lòa, theo Hiệp hội Đái tháo đường của Mỹ.

Tiểu đường biến chứng ở mắt gây bệnh võng mạc

Biến chứng thần kinh của tiểu đường

Biến chứng bệnh tiểu đường dẫn đến đau thần kinh do những sợi thần kinh khắp cơ thể bị tổn thương vì lượng đường máu cao. Đau thường xuyên sẽ dẫn đến tổn hại dây thần kinh ở chân và bàn chân. Triệu chứng có thể bắt đầu như tê bì chân tay, sau đó là vấn đề với đường tiết niệu, hệ thống tiêu hóa, mạch máu và tim. Vì các triệu chứng đau này thường bắt đầu nhẹ nên người bệnh thường hay chủ quan dẫn đến thần kinh đau nhức nặng dần, vô hiệu hóa thậm chí dẫn tới tử vong.

Biến chứng tiểu đường ở tim mạch

Bệnh tiểu đường gây nên tổn thương cho tế bào nội mạc, gây rối loạn chức năng nội mạc tạo điều kiện cho cholesterol có thể xâm nhập vào một cách dễ dàng, tăng khả năng kết dính và xuyên thành của bạch cầu trong nội mạc. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến biến chứng tim mạch tiểu đường do xuất hiện các mảng xơ vữa động mạch.

Xơ vữa dẫn đến hẹp lòng mạch, gây ra thiếu máu cục bộ mãn tính của các cơ quan trong cơ thể. Ngoài ra khi lớp nội mạc bị tổn thương thì lòng mạch máu xuất huyết các huyết khối gây tắc mạch cấp tính. Biến chứng tiểu đường tim mạch dẫn tới các nguy cơ nhồi máu cơ tim, đau thắt ngực, nhồi máu não... đe dọa tính mạng người bệnh.

Biến chứng tiểu đường ở tim mạch

Biến chứng tiểu đường đến xương khớp

Có đến trên 50% bệnh nhân tiểu đường bị các bệnh xương khớp như viêm khớp. Tỷ lệ này dần tăng lên khi độ tuổi tăng do tiểu đường là tác nhân thúc đẩy cho các bệnh xương khớp xuất hiện và tiến triển. Các triệu chứng ban đầu của biến chứng này là viêm, đau khớp, hạn chế vận động... cho đến khi bệnh nặng thì khó điều trị hơn. Người tiểu đường thường bị loãng xương, xương giòn, dễ gãy. Kết hợp với biến chứng về mắt khiến người bệnh suy giảm thị lực, người yếu, đường huyết hạ nên dễ bị ngã, gây ra nguy cơ gãy xương cao. Biến chứng tiểu đường liên quan đến xương khớp hoàn toàn có thể được cải thiện nếu phát hiện và điều trị kịp thời.

Biến chứng tiểu đường ở da

Biến chứng da của người mắc tiểu đường xảy ra khá phổ biến. Đây là biến chứng xuất hiện rất sớm trước khi bệnh được chẩn đoán. Lượng đường trong máu cao khiến cơ thể mất nước, giảm máu tới nuôi da và rối loạn bài tiết mồ hôi da do tổn thương các dây thần kinh dẫn tới khô ngứa da. Da nẻ tạo vết thương hở dễ gây biến chứng tiểu đường nhiễm trùng.

Tổn thương này sẽ ngày càng nhiều hơn nhất là sau khi chẩn thương hay rò rỉ những sản phẩm của máu vào da, thay đổi của mạch máu nhỏ nuôi da. Biến chứng ở da biểu hiện đầu tiên ở các mảng da nhiều màu như hồng, đỏ, nâu nhạt hoặc nâu sẫm, có thể bong tróc nhẹ hình tròn hoặc bầu dục. Sau một khoảng thời gian khoảng da này có thể lõm nhẹ, trông giống như vết đồi mồi.

Ngứa ngáy da do biến chứng tiểu đường

Biến chứng tiểu đường ở răng

Người bị bệnh tiểu đường ngoài các biến chứng ở xương còn có các biến chứng ở răng như sâu răng, viêm nướu răng và bệnh nha chu. Việc ăn nhiều tinh bột gây lỗ thủng trên răng, tổn thương lớp men răng để các vi khuẩn sâu răng có điều kiện thuận lợi để sinh sôi, phát triển. Các mảng cao răng không được loại bỏ có nguy cơ dẫn đến viêm nướu, làm nướu dễ sưng và dễ chảy máu.

Bệnh nha chu là bệnh nguy hiểm nhất trong các biến chứng tiểu đường ở răng vì có thể gây tụt lợi, rụng răng vĩnh viễn do tiêu xương răng. Nhiều người chủ quan với biến chứng răng tuy nhiên nha chu có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Nha chu khiến cho đường huyết khó kiểm soát hơn.

Biến chứng tiểu đường ở thận

Thận có thể mắc nhiều bệnh do biến chứng tiểu đường gây ra. Thận có vai trò lọc máu cho cơ thể đồng thời là cơ quan loại bỏ chất thải bên trong cơ thể ra ngoài qua đường nước tiểu. Người tiểu đường có lượng đường máu cao, nên khi đào thải ra với nước tiểu làm tổn thương các mạch máu nhỏ trong đơn vị lọc máu Nephron.

Đây là đơn vị lọc máu giúp điều hòa nước, muối, phốt pho và các khoáng chất. Thương tổn này khiến chúng dần mất đi khả năng lọc, khiến protein bị rò rỉ qua thận vào nước tiểu dẫn tới suy giảm chức năng thận. Lâu dài khiến cho thận mất chức năng hoàn toàn dẫn tới đe dọa tính mạng.

Biến chứng tiểu đường ở thận gây nguy hiểm tới tính mạng

Tiểu đường biến chứng vào gan

Gan đóng vai trò giúp quá trình điều tiết chuyển hóa carbon hydrat nên rất quan trọng trong cơ thể. Bệnh tiểu đường gây ra những biến chứng vào gan như làm tăng nguy cơ viêm gan, viêm gan nhiễm mỡ phát triển thành xơ gan. Xơ gan do tiểu đường là một trong những nguyên nhân gây tử vong cao nhất.

Tiểu đường biến chứng vào phổi

Khi huyết áp tăng hoặc giảm thất thường gây ra nhiều chất thải, làm tổn thương các mạch máu nhỏ đến phổi dẫn đến chức năng phổi suy giảm gây biến chứng vào phổi. Ngoài ra còn có nguyên nhân do suy giảm miễn dịch, không tránh được các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài.

Cảm cúm thường xuyên chính là biểu hiện suy giảm hệ thống miễn dịch của những người mắc tiểu đường. Người bệnh thận kinh, béo phì hay các bệnh tim mạch cũng khiến sức đề kháng yếu đi, gây ra các biến chứng bệnh lý ở phổi. Tiểu đường biến chứng vào phổi thường gây ra các bệnh viêm phổi, lao phổi và tắc nghẽn phổi mạn tính.

Tiểu đường biến chứng vào phổi có thể gây lao phổi

Cách kiểm soát biến chứng tiểu đường

Điều quan trọng nhất trong kiểm soát các biến chừng của tiểu đường đó là ổn định đường huyết. Ngoài ra một điều cần thiết không kém khác là kiểm soát các bệnh lý kèm theo, ngăn chặn quá trình stress oxy hóa và viêm mạn tính.

Ổn định đường huyết

Ngoài việc tuân thủ theo đơn thuốc được bác sĩ chỉ định, bạn cần áp dụng các biện pháp ổn định đường huyết dưới đây:

Ăn uống: Khẩu phần ăn cần tăng lượng rau xanh lên 50%, 25% thịt, cá, đậu và còn lại là cơm, bún. Bữa ăn cần bắt đầu bằng rau xanh và hạn chế ăn vào buổi tối.

Chế độ ăn uống cho người tiểu đường chủ yếu là các loại rau xanh

• Tập luyện: Tạo cho mình thói quen tập luyện thể dục thể thao tối thiếu mỗi ngày 30 phút. Nếu như bạn đang điều trị bệnh về tim, gan, thận... hãy tham khảo bác sĩ xem bài tập nào phù hợp.
• Chế độ nghỉ ngơi: Đảm bảo ngủ tối thiểu 7 tiếng mỗi ngày. Ngoài ra bạn cũng cần ngủ trước 11 giờ, tập thư giãn mỗi ngày để tránh đầu óc bị áp lực, căng thẳng:
• Chế độ sống lành mạnh: Tránh xa các chất kích thích như thuốc lá, rượu bia... để làm giảm nguy cơ bị biến chứng tim mạch, thần kinh.

Kiểm soát các bệnh lý kèm theo

Những bệnh lý đi kèm với tiểu đường như huyết áp cao, rối loạn mỡ máu, bệnh mạch vành... làm người bị tiểu đường dễ gặp phải các biến chứng hơn. Hạn chế ăn các thực phầm nhiều chất béo như mỡ, thức ăn nhanh, nội tạng động vật... và hạn chế muối. Theo dõi các chỉ số cơ thể như chỉ số mỡ máu, huyết áp hàng năm. Tốt nhất là duy trì mức huyết áp dưới 130/80mmHg, cholesterol xấu LDL < 2,6mmol/l, cholesterol tốt > 1,0 mmol/l.

Một số sản phẩm hỗ trợ người bệnh tiểu đường tốt

• Viên uống Blood Sugar Nature's Way

Blood Sugar Nature's Way là viên uống hỗ trợ cải thiện lượng đường trong máu của người bị tiểu đường. Sản phẩm được chiết xuất từ thảo dược thiên nhiên có thành phần chính là Cinamon và Gymena giúp cải thiện các biến chứng tiểu đường như tê bì chân tay và một số biến chứng khác.

Viên uống Blood Sugar Nature's Way

Viên uống cung cấp các loại vitamin và các loại khoáng chất từ nguồn thảo mộc truyền thống như quế, mâm xôi, mướp đắng, thể dục... bổ sung cho cơ thể mà lại không chứa đường nên rất tốt cho sức khỏe. Sản phẩm hỗ trợ tốt cho những người bị các biến chứng chân tay, tổn thương ngoại biên do tiểu đường, Blood Sugar Nature's Way rất an toàn cho rất khỏe vì không chứa đường, chất bảo quản hay gluten.

Giá: 240,000 VNĐ/hộp 90 viên.

• Viên uống Chromium GTF hỗ trợ cân bằng đường huyết

Chromium GTF là sản phẩm của Jarrow Formulas đến từ Mỹ. Viên uống là phức hợp chiết xuất từ quá trình lên men dinh dưỡng của một loại nấm men có tên Saccharomyces cerevisiae kết hợp với crom giúp hỗ trợ điều hòa đường huyết. Thành phần nguyên tố crom có trong Chromium GTF hỗ trợ kiểm soát đường huyết ở mức an toàn.

Viên uống Chromium GTF

Sử dụng viên uống Chromium GTF giúp làm giảm đường huyết trong lúc đói, đồng thời tăng cường chuyển hóa mỡ và chất béo tạo thành nguồn năng lượng cho hoạt động hàng ngày của cơ thể. Ngoài ra Chromium GTF còn hỗ trợ ngừa các biến chứng tiểu đường như bệnh tim mạch, nhồi máu cơ tim, tăng cương chức năng thận và bảo vệ cơ thể khỏi rối loạn chức năng thận. Viên uống Chromium GTF là một sản phẩm hữu cơ có nguồn gốc thiên nhiên nên rất lành tính, ít tác dụng phụ.

Giá: 245,000 VNĐ/lọ 100 viên

• Viên uống Blood Sugar Specifics Puritan Pride

Blood Sugar Specifics Puritan Pride là viên uống có sự kết hợp giữa hai thành phần Chromium 200mcg và Cinamon 1000mg làm giảm đường huyết máu, cải thiện các biến chứng tiểu đường như tê bì chân tay và tổn thương thần kinh ngoại biên.

Viên uống Blood Sugar Specifics Puritan Pride

Sản phẩm hỗ trợ giảm cholesteron trong máu, ngừa thu hẹp thành mạch máu giúp người bệnh giảm thiểu nguy cơ đột quỵ. Sử dụng Blood Sugar Specifics Puritan Pride làm giảm đường huyết, giảm mỡ và nguy cơ gây ra các biến chứng ở bệnh nhân tiểu đường. Phòng ngừa các triệu chứng tiến triển xấu thành tiểu đường type II, hồi phục tổn thương ở thận, tim mạch và mắt. Sản phẩm cũng hỗ trợ giảm cân cho người béo phì, tăng phân hủy chất trong tinh bột và đường để chuyển thành năng lượng.

Giá: 545,000 VNĐ

Bệnh tiểu đường hay đái tháo đường tiếp diễn lâu dài mà không có sự cân bằng lại chế độ dinh dưỡng, không có chế độ tập luyện thường xuyên, hợp lý kết hợp với lối sống lành mạnh, không tuân thủ theo những chỉ dẫn điều trị của bác sĩ trong kiểm soát đường huyết thì có thể gây ra rất nhiều biến chứng nghiêm trọng ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể như tim, gan, thận, thần kinh, mắt, chân tay... và rất khó để khắc phục. Hi vọng những thông tin mà Khỏe Là Hạnh Phúc đã cung cấp trên đây đã giúp bạn được phần nào trong việc nhận thức những biến chứng nguy hiểm của tiểu đường, cũng như cách phòng tránh hợp lý.

>>> Xem thêm: "Tất tần tật" về chế độ ăn uống cho người bị tiểu đường